Elke judoka begint met een witte band, de 6e Kyu. Per examen gaat de judoka een stapje omhoog, van de 6e kyu (wit) naar de 1e kyu (bruin). Dit is voor jonge leden met slippen aan de band en voor de senioren (12+) alleen per band en zonder slippen. De volgorde van kleuren is simpel te verklaren, hoe donkerder de kleur slip/band, hoe meer ervaren de judoka.
Slippen en banden behalen
Voor de banden en slippen tot de zwarte band kunnen judoka examen afleggen binnen hun eigen club. Bij Judo Vianen vindt dit twee keer per jaar plaats: in januari en in juni/juli. Zoals je op de afbeelding kan zien, gaan de kleuren slippen in dezelfde volgorde omhoog als de kleuren van de banden: geel, oranje, groen, blauw en bruin. Na de bruine slip ontvangt de judoka bij een goed afgelegd examen de volgende kleur band.
De slippen kan je alleen verdienen als je jonger bent dan twaalf jaar, dan doe je ook twee keer per jaar examen. Ben je ouder dan 12 jaar, doe je één keer per jaar examen en ga je direct op voor de volgende kleur band. Alle examens gaan vanaf je twaalfde in overleg met de trainer, hij/zij bepaalt of jij er klaar voor bent om de nieuwe kleur band te gaan behalen.
Exameneisen voor de gekleurde slippen en banden
De Judobond Nederland heeft voor elke kleur band exameneisen opgesteld, deze zijn de algemene richtlijn voor onze examens. Algemeen, want wij hebben zelf toegevoegde eisen voor de banden. Wij willen onze judoka zo veelzijdig mogelijk opleiden, waardoor ze zelf kunnen bepalen welke technieken ze het leukst vinden om te doen en ze op elke situatie zijn voorbereid.
Dit betekent dat onze gele banden al meer weten dan dat er op de kaart van de JBN staat aangegeven. De gele band is tevens de band waar je als junior (-12) het langst over doet om te behalen. De witte band krijg alle kleuren slippen aan de band voordat je geel kunt behalen, hierdoor doe je heel veel ervaring op én heb je de tijd om redelijk veel technieken te leren, maar ook te verbeteren en te perfectioneren.
Hoe bepalen wij de juiste kleur slip?
Als je wel eens bij een examen aanwezig bent geweest, zal je wel eens hebben gezien dat een judoka een kleur slip heeft overgeslagen. Dit gebeurt niet veel, tenzij de judoka een hele goede ontwikkeling heeft laten zien sinds het vorige examen. Denk hierbij niet alleen aan de ontwikkeling van judo technieken, het gaat hier ook om het gedrag in de groep, het gedrag naar de leraar, of de judoka in staat is anderen te helpen en of de judoka goede inzet toont tijdens de les. Al deze factoren spelen mee in het bepalen of de judoka één of twee stapjes maakt met de kleuren slippen.
De zwarte band
Judoka’s moeten voor hun zwarte ban (1e Dan) examen afleggen op een regionaal examen, dit gebeurt niet binnen de eigen club, maar tezamen met andere judoka’s uit jouw regio. Nederland is verdeeld in regio’s, Vianen valt onder regio Midden-Nederland, waardoor onze Dan-examens tweemaal per jaar in Wijk bij Duurstede zijn.
Denk niet dat je super snel je zwarte band kunt behalen, er gaat heel veel training aan vooraf. Sowieso moet je eerste je bruine band behalen voordat je specifiek gaat trainen voor je zwarte band. Als je het goed bekijkt is alles wat je van jongs af aan leert, voorbereiding voor je zwarte band examen.
Het Dan-examen
Voor het Dan-examen zijn er twee verplichte delen: Kata, een demonstratievorm van technieken binnen het judo en een vrij deel, waarin de judoka diverse technieken laat zien. Wedstrijdjudoka kunnen punten verdienen door het winnen van wedstrijden om vrijstelling te krijgen voor het kata onderdeel. Deze punten kan je niet op elk toernooi halen, hiervoor zijn specifieke toernooien aangewezen door de JBN.
Het vrije onderdeel is verplicht voor elke judoka, hier gaan de examinatoren technieken vragen met de Japanse benamingen. Deze moet je demonstreren in de situatie die zij graag willen zien, denk hierbij aan links of rechts uitvoeren van de worp of in een bepaalde richting. De Dan-examen eisen zijn in de laatste jaren regelmatig aangepast, kijk dus op de website van de JBN voor de actuele exameneisen als je gericht gaat trainen voor je komende Dan-graad.
Meerdere zwarte banden?!
Hoewel veel mensen denken dat je bij de zwarte band klaar bent, is dit niet het geval. Deze graduatie, ook wel Dan genoemd, gaat door tot aan nummer 10. Je ziet verschil in graduatie, tot en met de vijfde Dan, door de (witte of gouden) streepjes op de band, al is dit niet verplicht om op de band te dragen. Zodra een judoka de zesde en daarna zevende dan behaalt mag hij/zij de roodwit geblokte band dragen.
Hoewel het niet veel voorkomt zijn er een 9e en 10e Dan, deze banden zijn helemaal rood. De hoogste Dangraad die we kennen is 11, deze is na zijn dood toegewezen aan de bedenker van het judo: Jigoro Kano. Deze band is helemaal wit, vanuit de gedachte van het judo kan je jezelf altijd verbeteren, er is geen bovengrens, daarom is deze “laatste” band wit, net als de band waarmee je begint. Uit eerbied aan Jigoro Kano zal niemand ooit de 11e Dan behalen.