Morele code – 4. Eer

Eer kent in de geschiedenis verschillende betekenissen en uitvoeringsvormen. Eer was belangrijk in adellijke families, maar ook in de krijgsmacht en was vooral een ‘mannending’. Het had veel te maken met de sociale status, de erkenning en reputatie die je had als familie, groep of natie. Als je werd uitgedaagd of belachelijk gemaakt (gepest), werd daar vervolgens om gestreden en was zelfs doden eervol. Men was dus aangetast in zijn eigenwaarde: de waarde die je geeft aan jezelf of aan de groep (denk ook aan: behandel de ander zoals je zelf ook graag behandeld wilt worden).

De waarde die je geeft aan jezelf of aan een ander, heeft te maken met respect. Daar kunnen soms regels voor zijn en soms niet (zeg maar: de ongeschreven regels; iets wat vanzelfsprekend is). Deze regels noemt men ook wel ‘de erecode’.

Ook binnen de wedstrijden en zelfs op de Olympische Spelen kennen we de erecode. Als iemand kampioen wordt, betreedt hij/zij het erepodium en tonen we met elkaar respect door de vlag te hijsen en het volkslied te zingen.

Binnen het judo zit de eer opgesloten in het judospel. Judoka’s kennen vele erecodes en tonen daarmee respect naar de ander, maar dat mag je ook verwachten van de ander.
Dat begint al bij het groeten. Het beginnen van een wedstrijd zonder te groeten, is het aantasten van de eer en kan dus niet. Alleen vechten we daar zoals vroeger niet meer om, maar word je er door de scheidsrechter op gewezen dat dat echt niet kan.

Een andere erecode is het direct loslaten als je partner/tegenstander aftikt in een randori of wedstrijd.  

De eer die jij toont aan anderen draagt eraan bij dat judoka’s bijvoorbeeld graag met jou willen judoën, omdat zij vinden dat je hen met respect behandelt.

Eer moet je niet misbruiken als je kampioen bent geworden of bent geslaagd voor een hogere band. Als je bijvoorbeeld geslaagd bent, betekent dit niet automatisch dat je altijd als eerste het spel mag kiezen dat tijdens de judoles wordt gedaan. In Nederland vinden we dan al snel dat je naast je schoenen loopt. 

Als je met de nodige bescheidenheid omgaat met de eer die je hebt verdiend, krijg je vanzelf het respect van anderen.